Bronşit Nedir?
Bronşit, akciğerlere hava taşıyan yollar olan bronş tüplerinin iltihaplanması durumudur. Bu solunum yolları (trakea ve bronşlar) tahriş olduğunda şişer ve mukus ile dolup öksürüğe neden olur. Bronşit; akut ve kronik olmak üzere iki türe ayrılır. Akut bronşit genellikle soğuk algınlığı veya diğer solunum yolu enfeksiyonlarından sonra gelişir. Akut bronşit belirtileri genellikle bir hafta ile on gün arasında iyileşir ancak öksürük birkaç hafta sürebilir. En yaygın nedeni virüslerdir.1,2,3
Öte yandan kronik bronşit, bronş tüplerinin iç yüzeyinin sürekli tahriş olması veya iltihaplanmasıdır ve çoğunlukla sigara dumanı gibi tahriş edici maddelerle ilişkilidir. Kronik bronşit, solunum yollarında kalıcı bir iltihaplanma olduğu için tıbbi müdahale gerektirir ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) içinde değerlendirilir. Kronik bronşit belirtileri arasında yoğun ve renkli mukus öksürürmek sayılabilir. Bu da günlük yaşamı olumsuz etkileyen ve tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunudur.1,2,3
Bronşit Belirtileri Nelerdir?
Bronşit, bronş tüplerinin iltihaplanması sonucu gelişen bir durumdur ve hem akut hem de kronik formda olabilir. İşte bronşit hastalığının belirtileri:
Viral Bronşit Belirtileri
Viral bronşit genellikle virüs kaynaklıdır ve sıklıkla birkaç hafta içinde kendiliğinden geçer. Viral bronşitin tipik belirtileri arasında yoğun öksürük, göğüs tıkanıklığı, hafif ateş ve genel yorgunluk bulunur. Hasta, öksürdüğünde genellikle şeffaf veya renkli mukus çıkarır. Bu semptomlar genellikle kısa sürede iyileşme gösterir.2
Alerjik Bronşit Belirtileri
Alerjik bronşit, viral bronşitle benzer belirtiler gösterir. Fakat bu durum özellikle alerjenlere maruz kalındığında ortaya çıkar. Belirtiler arasında öksürük, mukus üretimi, nefes darlığı ve hırıltılı solunum yer alır. Alerjik bronşit belirtileri genellikle alerjenlerden uzaklaşıldığında hafifler.1
Bronşit Hastalığının Genel Belirtileri
Bronşit hastalığının genel belirtileri arasında sürekli ve rahatsız edici bir öksürük, göğüs konjesyonu, ateş ve soğuk algınlığı benzeri semptomlar bulunur. Kronik bronşitli bireylerde belirtiler zaman zaman kötüleşebilir ve ek tedavi gerektirebilir. Diğer yandan akut bronşit sonrası öksürük, bronş tüpleri iyileşene ve şişlik azalana kadar birkaç hafta sürebilir.2,3
Bu belirtiler, hem akut hem de kronik bronşitte görülebilir ancak doğru tanı ve tedavi ile kontrol altına alınabilir.
Bronşit Türleri Nelerdir?
Bronşit, akciğerlere hava taşıyan bronş tüplerinin iltihaplanmasıyla karakterize edilen bir durumdur ve genellikle iki ana türde incelenir.2 Aşağıda akut bronşit ve kronik bronşit hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz:
Akut Bronşit
Akut bronşit, en yaygın görülen bronşit türüdür ve "göğüs üşütmesi" olarak tanımlanabilir. Bu tür, tipik olarak birkaç hafta süren öksürük, hafif ateş ve göğüs tıkanıklığı gibi belirtilerle kendini gösterir. Akut bronşit, çoğunlukla viral enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkar. Akut bronşitin belirtileri geçicidir ve genellikle uzun vadede bir soruna neden olmaz. Hastaların büyük çoğunluğu için herhangi bir ileri tedaviye gerek kalmadan iyileşme görülür.2
Kronik Bronşit
Kronik bronşit ise daha ciddi ve sürekli bir durumdur. Bronş tüplerinin iç yüzeyinde sürekli tahriş veya iltihaplanma ile karakterizedir. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) da bu türün içinde yer alır. Kronik bronşitli bireylerde öksürük en az üç ay sürebilir ve en az iki yıl üst üste geri gelir. Bu durum, tekrarlayan enfeksiyonlar ve uzun süreli hava yolu tıkanıklığı ile ilişkilidir. Genellikle sigara gibi dış etkenlerle tetiklenir.2
Bronşit Neden Olur?
Bronşit, çeşitli faktörler nedeniyle ortaya çıkabilir. En sık rastlanan sebep, viral enfeksiyonlardır ve bu durum genellikle yoğun öksürük gibi akciğer bronşit belirtileri ile kendini gösterir. Sigara dumanı, hava kirliliği gibi çevresel tahriş ediciler de bronşit gelişimine katkıda bulunur. Özellikle yetişkinlerde bronşit belirtileri bu etkenlerle ortaya çıkar. Ayrıca, alerjik astım bronşit belirtileri ise alerjenlere karşı aşırı duyarlılık kaynaklıdır ve öksürük, hava yolu tıkanıklığı gibi belirtiler gösterir. Bu nedenler, bronşların iltihaplanmasına ve mukus üretiminin artmasına yol açarak solunum yollarında tıkanıklığa ve diğer bronşit semptomlarına sebep olur.12,3
Bronşit Bulaşıcı mıdır?
Bronşit; öksürük, nefes darlığı, hırıltı, ateş, yorgunluk ve göğüs ağrısı gibi belirtilere neden olur ve akciğerlerdeki hava yollarının iltihaplanması ile karakterizedir. Kronik ve akut olmak üzere iki türü olan bronşit bulaşıcı değildir. Ancak, akut bronşit genellikle soğuk algınlığı veya grip virüsleri nedeniyle ortaya çıktığından ve bu virüsler bulaşıcı olduğundan akut bronşitin bulaşıcı olduğu söylenebilir. Akut bronşit; öksüren, hapşıran veya burun silen bir kişinin salgıları yoluyla yayılabilir. Hastalık belirtileri gösterdiğiniz sürece özellikle ilk birkaç gün boyunca bulaşıcı olabilirsiniz. Virüslerin hava yoluyla ve yüzeylere temasla bulaştığını göz önünde bulundurarak hasta kişilerle yakın temastan kaçınmak ve sık sık el yıkamak önemlidir.4
Bronşite Ne İyi Gelir?
Bronşit belirtilerini hafifletmek için uygulayabileceğiniz bazı yöntemleri aşağıda bulabilirsiniz:
- Bronşitin neden olduğu mukusun incelmesi ve vücuttan atılması için bol sıvı tüketmelisiniz.5
- Öksürüğünüzü ve boğaz tahrişini azaltmak için hava nemlendiricilerinden yararlanabilirsiniz.5
- Yine mukusun çözülmesi ve daha kolay atılması için sıcak duş alabilir ya da sıcak buhar banyosu yapabilirsiniz.5
- Sigaradan uzak durmak da bronşit belirtilerinin hafiflemesine yardımcı olur. Hatta sigarayı bırakmak gözle görülür şekilde bronşit iyileşme belirtileri göstermenizi sağlayabilir.5
- Gece boyunca daha rahat nefes almak için dik pozisyonda uyumaya çalışabilirsiniz.5
Ancak bronşit belirtileri gösteriyorsanız mutlaka bir doktora başvurmalı ve en kısa sürede önerdiği tedavi yolunu uygulamalısınız. Doktorunuza danışarak yukarıda sıraladığımız yöntemlere de bir şans verebilirsiniz.5
Bronşit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bronşit tedavisi, genellikle belirtilerin şiddetine ve hastalığın akut ya da kronik olmasına bağlı olarak değişir. Akut bronşit çoğunlukla kendiliğinden geçer ve tedavi; bol sıvı alımı, istirahat ve gerektiğinde doktorun önerdiği ağrı kesiciler ile yapılır. Kronik bronşit ise daha kompleks bir yaklaşım gerektirir; bronkodilatörler, kortikosteroidler ve oksijen tedavisi gibi ilaç tedavileri içerebilir. Ayrıca doktorunuz sigarayı bırakma desteği almanızı ve pulmoner rehabilitasyonu da önerilebilir. Bronşit semptomları iyileşmiyor veya şiddetleniyorsa, doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.5
Bronşit belirtilerinin yanı sıra burun tıkanıklığı, “Boğaz Ağrısı Neden Olur?” ya da “Burun Tıkanıklığı Neden Olur?” gibi konulardaki içeriklerimizi de okuyabilir, bilgi sahibi olabilirsiniz.
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.