Ihlamur Çayının Faydaları Nelerdir?

Ihlamur Nedir?

Ihlamur “Tilia” cinsi ağaçlara verilen ortak addır ve ağaca ait kurutulmuş çiçek, yaprak ve kabuklar farklı şekillerde kullanılır.2 Çoğunlukla kuzey Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika gibi ılıman iklimlerde yetişen bir bitkidir. Ihlamur çayı sevilen bir tat ve aromaya sahip olmasının yanı sıra yüzlerce yıldır tıbbi amaçlar için de ön plana çıkmış şifalı bir bitkidir.3 Ihlamur faydaları sayesinde soğuk algınlığı, baş ağrısı, uykusuzluk, ciltte kaşıntı gibi farklı durumlar için kullanılır. Bununla birlikte bu kullanımlarını destekleyecek net bir bilimsel kanıt henüz yoktur.²

Ihlamur Çayı Nasıl Yapılır?

Ihlamur çayı genellikle ıhlamur ağacının kurutulmuş çiçeklerinin, bazen de kurutulmuş yaprak ve kabuğunun demlenmesi ile hazırlanır. Ortalama olarak 1 adet poşet çay (yaklaşık 1,5 gr) ve 1 su bardağı sıcak su kullanılarak hazırlanması tavsiye edilir. Poşet çayın suda demlenme süresini çayın ne kadar konsantre olmasını istediğinize bağlı olarak ayarlayabilirsiniz. Ihlamur çayı hazırlamak için suyu kaynatın ve ardından kurutulmuş ıhlamuru kaynar suya ilave edin. Hazırladığınız karışımı içmeden önce ortalama olarak üç dakika kadar demlenmeye bırakın. Ihlamur çayı sadece ıhlamur kullanılarak hazırlanabileceği gibi diğer bitkilerle farklı karışımlar hazırlanarak da yapılabilir. Çayı hazırlarken damak zevkinize göre bir dilim limon, elma, bir çay kaşığı bal, zencefil ya da nane ilave ederek içeceğinizi lezzetlendirebilirsiniz. Bu sayede ilave edilen bitkinin faydalarından da istifade edebilirsiniz. 

Ihlamur Çayının Faydaları Nelerdir?

Ihlamur çayının faydaları bitki çayı tüketmeyi seven bireyler tarafından sıklıkla merak edilen konular arasında bulunur. Ihlamur çayı yapısında bulunan vitaminler, antioksidanlar ve uçucu yağlar sayesinde önemli sağlık yararları sağlayabilir.3 Bitkiyi karışım halinde tüketmeyi sevenler zencefilli, elmalı ya da naneli ıhlamur çayı faydaları konularını da merak ediyor olabilir. “Ihlamurun faydaları nelerdir?” sorusunun kapsamlı yanıtları yazının devamında detaylandırılmıştır.

Soğuk Algınlığını Yatıştırmaya Katkı Sağlayabilir

Ihlamur çayı terlemeyi destekleyerek hafif ateş, titreme ve soğuk algınlığı tedavisinde yararlı olabilir. Yapısındaki antioksidanlar bağışıklık sistemini destekleyerek enfeksiyonlara karşı vücudun direncine katkı sağlar. Ayrıca soğuk algınlığına bağlı öksürüğü teşvik ederek balgamın atılmasına yardımcı olur.1 Bir araştırma ıhlamur çayının, soğuk algınlığı olan çocuklarda, kulak enfeksiyonlarına bağlı gelişebilen komplikasyonların riskini azaltabilen antimikrobiyal özelliklere sahip olabileceğini raporlamıştır. Ek olarak ıhlamur çayındaki bileşikler soğuk algınlığına bağlı kaslarda oluşan gerilimi azaltmaya ve kan dolaşımını hızlandırmaya katkı sağlayabilir. Bu bileşenler ayrıca boğaz ağrısını hafifletmede etkili olabilir. Bununla birlikte güçlü bir sonuca varmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.⁴

Ballı ıhlamur çayı faydaları soğuk algınlığı konusunda ön plana çıkar çünkü ıhlamur gibi bal da özellikleri sayesinde bağışıklığı destekleyerek enfeksiyonlarla mücadeleye katkı sağlar. Soğuk algınlığı için limonlu ıhlamurun faydaları da göz ardı edilmemelidir. Limon da yüksek C vitamini içeriğiyle bağışıklığı güçlendirmeye destek olur. Soğuk algınlığıyla ilgili daha detaylı bilgi için Soğuk algınlığına ne iyi gelir? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

İltihapla Savaşmaya Yardımcı Olabilir

Kronik inflamasyon tip 2 diyabet, kanser dahil birçok rahatsızlığın gelişmesine zemin hazırlayabilir. Antioksidanlar iltihapla savaşmaya yardımcı olarak bu tür hastalıklara yakalanma riskini azaltan bileşiklerdir. Ihlamur çiçek ve tomurcuklarında tilirozid, kuersetin ve kamferol isimli antioksidan bileşikler bulunur. Bu sayede iltihaplanmaya bağlı olarak gelişebilen kronik hastalıkların önlenmesinde ıhlamur çayının katkıları vardır. Araştırmalarda ıhlamur çayında bulunan kuersetinin özellikle kalp ve damar sistemindeki iltihaplanmalara karşı etkili olduğu gösterilmiştir. Kara mürver ve ekinezya bitkileri de antioksidan bakımından zengindir. Bu bitkiler hakkında daha detaylı bilgi için “Sambucus Nigra Faydaları” ve “Ekinezya Nedir?” başlıklı yazılarımıza göz atabilirsiniz. 

Ağrıyı Hafifletmeye Yardımcı Olabilir

Kronik ağrı tüm dünyada çok sayıda insanı etkileyen önemli bir sağlık sorunudur. Ihlamur çayındaki bazı antioksidanlar hafif düzeydeki ağrıları hafifletmeye yardımcı olabilir. Ihlamur çayı yapısındaki kuersetin ve antispazmodik etkisi olan nervin isimli madde yardımıyla aşağıdaki ağrı ve krampları hafifletmeye katkı sağlayabilir:

• Baş ağrısı, 
• Kas spazmları, 
• Eklem ağrısı, 
• Adet sancıları.⁴

İdrar Söktürücü Etkisi Vardır

Ihlamur ağacının iç kabuğu idrar söktürücü ve ter attırıcı etkilerle ilişkili bulunmuştur. Bu özellikleri ile vücudu daha fazla sıvı atmaya teşvik ederek vücuttaki ödemin giderilmesine destek olur. Terletici etkisiyle ise terlemeyi teşvik ederek yüksek ateşi düşürmeye yardımcı olan etkilere sahiptir. 

Kan Basıncını Düşürmeye Yardımcı Olabilir

Tilirozid, rutosid ve klorojenik asit gibi ıhlamur çayında bulunan bazı bileşenler kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir. Bir hayvan deneyinde ıhlamur çayında doğal olarak bulunan bir antioksidan olan tilirozid isimli maddenin kalp kaslarındaki kalsiyum kanallarını etkilediği bulunmuştur. Kalsiyum ise kalp kasının kasılmasında rol oynayan bir mineraldir. 

Gevşemeye Yardım Eder

Sıcak bir fincan çayı keyifle içmek için oturmak bile tek başına gevşemeye yardımcı bir ritüel olabilir. Ihlamur çayı ek olarak bir fincan çay içmenin verdiği rahatlamanın ötesinde etkilere sahiptir. Ihlamurun demlenmiş çiçekleri geleneksel tıpta gevşemeyi teşvik etmek ve kaygıyı hafifletmeye destek olmak için kullanılmıştır. Yapılan bazı çalışmalar bu iddiaları destekler niteliktedir. Araştırmacılar ıhlamur özünün insan sinir sisteminde bulunan ve gevşemede etkili bir kimyasal olan gama amino bütirik asidin (GABA) aktivitesini taklit ettiğini bulmuştur. Ruh hali dalgalanmaları ve kronik stresten muzdarip kişiler sıcak bir bardak ıhlamur çayı içmenin sakinleşmelerine yardımcı olduğunu görebilirler.

Sindirim Sistemini Rahatlatmaya Katkı Sağlar

Ihlamurun faydaları arasında mide rahatsızlığını hafifletmeye yardımcı olabilecek antispazmodik ve gaz giderici özellikler barındırması sayılabilir. Ayrıca diğer sıcak içeceklerde olduğu gibi ıhlamur çayı da sindirim sisteminde hafif bir ısı ve nemlendirme sağlar. Su ve sıcaklık ise sindirim sisteminin çalışmasını teşvik eder. Ihlamur çayı faydaları için geleneksel tıpta mide rahatsızlıklarında yaygın olarak kullanılmıştır.1 Özellikle sindirim sistemi denilince zencefil ıhlamur çayı faydaları da akla gelir. Çünkü hem ıhlamur hem de zencefil sindirim sistemine iyi gelen bileşikler barındırır. Zencefil yemeklerden önce tüketildiğinde sindirimi hızlandırarak hazımsızlığı gidermeye destek olur.5 Bununla birlikte günümüzde henüz ıhlamur çayındaki bileşiklerin tahriş olmuş sindirim sistemini yatıştırdığına dair doğrudan bilimsel bir kanıt yoktur.¹

Ihlamur Uyku Getirir Mi?

Uykunun kalitesi ve süresi kişinin sağlığını önemli ölçüde etkileyen faktörlerdendir. Ihlamur çayı uyku kalitesini arttırmak için uzun yıllardan beri geleneksel olarak kullanılmaktadır. Bitkinin yapısındaki bileşikler gevşemeyi teşvik eden ve bu sayede uykuya dalmayı kolaylaştıran güçlü yatıştırıcı özelliklere sahiptir. Uyku ile ilişkili ıhlamurun faydaları konusundaki mevcut kanıtlar henüz yeterli değildir. Bu nedenle ıhlamur çayının uyku ile bağlantısını daha net anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Ihlamur Çayı Zayıflamaya Yardımcı Olur mu?

Ihlamurun faydaları kilo kontrolü konusunda da ön plana çıkar. Bu konudaki etkisi henüz kesin olarak kanıtlanmamış olsa da ıhlamur çayının yağ hücreleri metabolizmasını hızlandırdığına dair anekdotal kanıtlar vardır. Bu durum teorik olarak vücudun yağları daha hızlı ve daha verimli bir şekilde yakmasını sağlayarak doğal yoldan kilo kaybını teşvik edebilir. Ek olarak oldukça düşük bir kalori içermesi nedeniyle ıhlamur çayının şekerli, yağlı, yüksek kalorili diğer içeceklere iyi bir alternatif olduğu söylenebilir.⁶

Ihlamur Günde Ne Kadar Tüketilmelidir?

FDA (Gıda ve İlaç Dairesi) ıhlamur çiçeklerini orta düzeyde tüketim için genel olarak güvenli olarak sınıflandırır. Bununla birlikte ıhlamur tüketmeye karar vermeden önce dikkat etmeniz gereken bazı küçük noktalar vardır. Günlük olarak tüketebileceğiniz ıhlamur çayı miktarı yaşınız ve genel sağlık durumunuz gibi bazı faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Avrupa İlaç Ajansı günde 2 ila 4 gram ıhlamur kullanılarak hazırlanan çay tüketimini güvenli olarak tanımlasa da güvenli dozun miktarına ilişkin elimizde yeterli bilimsel veri yoktur. Bu nedenle gerektiğinde alımı günde en fazla 3 bardakla sınırlamak ve her türlü bitkiyi kullanmadan önce doktorunuza danışmak doğru bir yaklaşım olabilir. Ek olarak ıhlamur veya polenine alerjiniz varsa ıhlamur çayından uzak durmak doğru olacaktır.^{1, 3}

Aşırı ıhlamur çayı tüketiminin kalp hasarı ile ilişkili olduğuna dair bazı bilimsel kanıtlar vardır. Ek olarak idrar söktürücü özelliği nedeniyle fazla tüketimi vücutta sıvı açığına neden olarak sağlık sorunlarına zemin hazırlayabilir. Ayrıca ıhlamur içmek uyuşukluğa neden olabileceği için tüketildikten sonra araç kullanmamanız önerilir.³ Hamileler, emziren kadınlar ve çocuklarda güvenliği konusunda yeterli veri mevcut değildir.⁴

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.