Ekinezya Çayı Nedir?
Ekinezya çayı, “echinacea purpurea” bitkisinden hazırlanan bitkisel bir içecektir. Genellikle bitkinin mor renkli çiçekleri taze ya da kurutulmuş şekilde çay yapmak kullanılır. Ancak ekinezya kökleri ve yapraklarıyla da çay yapılabilir. Kendine özgü güçlü bir aromaya sahip olan ekinezya bitki çayı, içeriğindeki bileşenler nedeniyle dilde karıncalanma gibi bir etki yaratabilir. Çayın güçlü aromasını yumuşatmak için genellikle nane ya da limon çayı gibi diğer bitki çayları ile tüketilmesi önerilir.(2) Kuzey Amerika yerlileri tarafından 400 yılı aşkın bir süredir diş ağrısından yılan sokmasına kadar hemen her türlü sağlık sorunu için ekinezya bitkisi kullanılır. Bitkinin sağlık üzerindeki etkisi içerisindeki polisakkaritler ve glikoproteinlerden kaynaklanır. Bu bileşenler özellikle soğuk algınlığı ve gribe neden olan mikroplara karşı bağışıklık sistemini destekleyebilir. (3) Bağışıklık sistemi üzerinde etkili bir diğer bitki kara mürver hakkında ayrıntılı bilgiler için “Kara Mürver Faydaları” yazımızı inceleyebilirsiniz.
Ekinezya Çayı Nasıl Yapılır?
Ekinezya bitkisinin çiçekleri, kökleri ya da yapraklarını bir arada kullanarak ekinezya çayı yapabilirsiniz. İşte ekinezya çayı tarifi:
Malzemeler
- 1 yemek kaşığı kurutulmuş ya da 2 yemek kaşığı taze ekinezya bitkisi
- 250-300 mililitre su
- Limon, zencefil, bal (isteğe göre)
Hazırlanışı
- Ekinezya bitkisinin çiçeklerini, köklerini ve yapraklarını bir fincana ya da demliğe alın. Eğer taze ekinezya kullanıyorsanız bitkinin temiz olduğundan emin olun.
- 250-300 mililitre suyu bir cezveye alın ve kaynatın. Kaynayan suyun ilk sıcaklığının geçmesi için bir iki dakika bekleyin.
- Ardından kaynattığınız suyu demlik içindeki ekinezya bitkisi üzerine dökün. Ortalama 15 dakika kadar demlenmeye bırakın.
- Demleme işleminden sonra ekinezya çayını bir fincana süzgeç yardımıyla süzün.
- Dilerseniz içine bal, limon, karanfil, zencefil ya da tarçın ekleyerek hem lezzetini hem de besin değerini artırabilirsiniz.3
Ekinezya Çayı Faydaları Nelerdir?
Ekinezya bitkisi, flavonoidler, kikorik asit ve rosmarinik adı verilen antioksidan bileşikler açısından zengindir. Antioksidanlar, serbest radikal denilen ve hücrelerde hasar yaratarak diyabet, kalp, kanser gibi hastalıklara yakalanma riskini artıran zararlı bileşenlere karşı bağışıklık sistemini destekler. Ekinezya çayı faydaları antioksidan bileşenlerden kaynaklanabilir.4 Ekinezya bitki çayı faydaları şunlardır:
Soğuk Algınlığı ve Gribin Önlenmesi ve Tedavisinde Etkili Rol Oynayabilir
Ekinezya bitkisindeki antioksidan bileşenler bağışıklık sistemini destekleyerek vücudun enfeksiyonlara karşı mücadelesine yardımcı olabilir. Özellikle soğuk algınlığı ve grip virüsüne karşı etkili rol oynayabilir. Ekinezya çayı faydaları sayesinde hem semptomların hafiflemesini sağlayabilir hem de hastalığa yakalanma riskini azaltabilir.
Solunum Yolu Enfeksiyonlarının Önlenmesi ve Tedavisine Yardımcı Olabilir
Solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanan kişilerde yapılan çalışmalar, ekinezyanın tekrarlama eğiliminde olan enfeksiyonları önlemede etkili olduğunu gösterir. Hem enfeksiyonlara yakalanma riskini azaltabilir hem de tedavinin etkinliğini artırabilir.
Anksiyetenin Önlenmesi ve Tedavisine Katkıda Bulunabilir
Endişe ve kaygı ile karakterize anksiyetenin önlenmesinde ekinezya çayı faydası olabilir. Kişinin rahatlamasını sağlayarak stresten uzaklaşmasını destekleyebilir.2 4
Ekinezya Çayı Uyku Getirir mi?
Ekinezya çayı, uyku üzerinde herhangi kanıtlanmış bir etkiye sahip değildir. Ancak kafeinsiz sıcak bir içecek olması rahatlatıcı etki yaratarak uyumayı kolaylaştırabilir. Papatya, kediotu kökü gibi sakinleştirici etkiye sahip bitki çayları ile birlikte tüketildiğinde uykuya dalmanızı kolaylaştırabilir.5
Ekinezya Çayı Ne Zaman İçilmelidir?
Ekinezya çayının aç karnına alınmaması önerilir. Güçlü bileşenleri nedeniyle mideye rahatsızlık verebilir. Ayrıca çocukların ekinezya çayı içmeden önce mutlaka doktora danışılması gerekir. Ekinezya çayı genel bağışıklık sisteminin desteklenmesi, grip ve soğuk algınlığı semptomlarının hafifletilmesi, solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisini desteklemesi ve anksiyetenin önlenmesi amacıyla kullanılabilir. Yemeklerden sonra tok karnına günün istenildiği zamanı ekinezya çayı içilebilir.6
Ekinezya Çayı Tüketimi Ortalama Ne Kadar Olmalıdır?
Ekinezya çayının ne kadar tüketilmesi gerektiğine dair kesin bir görüş yoktur. Ancak kısa süreli kullanımlarda herhangi bir yan etkiye rastlanmamıştır. Bildirilen en yaygın yan etkiler sindirim sistemi sorunları ve deri döküntüleridir. Bazı kişilerde kurdeşen, şişkinlik gibi ciddi alerjik reaksiyonlar gelişebilir. Soğuk algınlığı ve grip semptomlarının hafiflemesi için 10 günü geçmemek üzere günde 3 fincan ekinezya çayı içilebilir. Tüm bitki çaylarında olduğu gibi aşağıdaki durumlarda ekinezya çayı içmeden önce doktora danışılması önemlidir:
- Tüberküloz, lösemi, diyabet, bağ dokusu bozuklukları, multipl skleroz, HIV veya AIDS, herhangi bir otoimmün hastalığı veya muhtemelen karaciğer rahatsızlığı olan kişiler ekinezya çayı tüketmemelidir.
- Bağışıklık sistemini uyardığı için otoimmün bozuklukları olan ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullananlar ile organ nakli yapılan kişilerin ekinezya çayı içmeden önce mutlaka bir doktora danışmaları önerilir.
- Nadir durumlarda, ekinezya hafif bir kızarıklıktan anafilaksiye (boğaz sıkışması, nefes darlığı ve muhtemelen bayılma ile birlikte yaşamı tehdit eden bir reaksiyon) kadar değişen alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Astımı ve papatya familyasındaki bitkilere (compositae) alerjisi olan kişiler, doktora danışmadan ekinezya çayı tüketmemelidir. Hamile ve emziren kadınlar doktora danışmadan ekinezya çayı tüketmekten kaçınmalıdır.6 4
Bir başka şifalı bitki olarak değerlendirilen Afrika sardunyası hakkında daha detaylı bilgiler için “Afrika Sardunyası Faydaları“ yazımızı okuyabilirsiniz.
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
