Efervesan Tablet Nedir? Nasıl Kullanılır?

Efervesan Nedir?

İlaç sektöründe sıklıkla tercih edilen ilaç formu tablet (hap) formunda bulunan ilaçlardır. Ancak bu form ilaçlar bazı dezavantajlara sahiptir. Bu dezavantajların en başında yavaş emilim gelir. Tablet ve kapsül gibi formlar uzamış etki başlangıcına sahiptir. Sıvı formda bulunan ilaçlarda bu gecikme gözlenmez. Süspansiyon ilaç formları bu soruna bir çözüm olarak düşünülmüştür. Toz halinde satılan ilaç sonrasında gerekli talimatlar doğrultusunda bir hazırlanma aşamasına sahiptir. Ancak süspansiyon formdaki birçok ilaç da yeterli stabilite düzeyine sahip değildir. Bu da ilacın raf ömrünün kısa olmasına neden olur. ⁽¹⁾

Efervesan Tablet Nedir?

İlaçlar; süspansiyon, kapsül, tablet, ampul gibi farklı formlarda bulunur. Ancak bu formların yavaş emilim, kısa raf ömrü gibi dezavantajları bulunabilir. Bu dezavantajlara alternatif olarak üretilmeye başlanan efervesan tabletler asit-baz reaksiyonları ile elde edilir. Bu sebeple genellikle bir asit olan sitrik asit ve bazik yapıdaki sodyum bikarbonat kullanılır. Gerçekleşen kimyasal reaksiyon sonrasında karbondioksit açığa çıkar. Bu nedenle efervesan tablet kullanıldığında sıvıda oluşan gaz kabarcıkları gözlenir ⁽¹⁾.

Efervesan Tablet Ne İşe Yarar?

Efervesan tabletler, sahip oldukları avantajlar sayesinde ilaç sektörü dahil olmak üzere diğer çeşitli sektörlerde de popüler hale gelmeye başlamıştır ⁽²⁾. Efervesan tabletlerin ne işe yaradığını ve tercih edilme nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Emilimi hızlıdır. Hap olarak adlandırdığımız geleneksel formlar yavaş çözünür. Bu da istenmeyen durumlardan biri olan emilimde azalmaya yol açar. Efervesan tabletler, katı olmasına rağmen kullanabilmek için sıvı içinde çözülmesini beklemek gerekir. Bu da zaten çözünmüş halde alınan formun vücutta daha hızlı emilmesine olanak sağlar. Sıvı içerisinde yeteri kadar çözünen tablet, yeterli dozda alındığında vücutta kolaylıkla emilebilir ^{(1, 2)}.
• Normal tabletlere göre daha iyi bir tada sahiptir. Efervesan tabletleri satın aldığınızda katı formdadır. Ancak onları kullanabilmek için bir sıvı içerisinde çözündürmeniz gerekir. Bu sıvı su değil meyve suyunu da kapsayabilir. Bu nedenle tatları genellikle geleneksel tabletlerden daha iyi olabilir ⁽²⁾. 
• Daha eşit dağılıma sahip bir formdur. Normal tabletleri yuttuktan sonra midenizde kademeli olarak çözünür. Eşit olarak çözünmeyen bu tabletler bazı zamanlarda tahrişe yol açabilir. Bu da tedavinizin aksamasına yol açar. Tamamen eşit şekilde çözünebilen efervesan tabletler, bu durumda diğer ilaç formlarına göre avantajlıdır. Daha eşit çözünüme sahip bu form aynı zamanda daha etkili sindirim anlamına da gelir ⁽²⁾.
• Sıvı alımınız artar. Çoğu hastalık durumunda vücutta sıvı ihtiyacı artar. Çözünmek için belirli bir miktarda sıvıya ihtiyaç duyan efervesan tabletin önerilen dozunun tamamını alabilmeniz için beraberinde sıvıyı da içmeniz gerekir. Bu durum da  normalde ihmal edilen sıvı dengesinin sağlanmasına yardımcı olabilir ⁽²⁾.
• Tüketim kolaylığı sağlar. Mevcut hastalık sonucunda veya özellikle küçük çocuklarda gözlenen hap yutma zorluğu kaçınılmaz bir gerçektir. Doktorunuz size bir ilaç veya takviye reçete ettiğinde bunu kullanmanız önem taşır. Bu ilaçların genellikle her gün en az bir kere kullanılması gerekir. Efervesan tablet, hap formları kullanmakta zorluk yaşayan kişiler için ideal bir alternatiftir. Yutma güçlüğünün sıklıkla görüldüğü yaş grubu olan yaşlılar için de çoğunlukla tercih edilen bir formdur ⁽²⁾.

Efervesan Tablet Nasıl Kullanılır?

Efervesan tablet, katı halde satılır; ancak alınabilmesi için sıvı içinde çözünmesi gerekir. Bu nedenle tablet direkt olarak yutulmamalı veya çiğnenmeye çalışılmamalıdır. İlacı reçetesiz olarak aldıysanız prospektüsünü okuyarak uygun şekilde kullanınız. Eğer doktorunuz tarafından reçete edildiyse verdiği talimatlara mutlaka uyun ⁽³⁾.

Efervesan tabletler, sıvı içerisinde tamamen çözündükten sonra sıvıyı 5-10 dakika gibi bir sürede yavaş yavaş yudumlayarak içebilirsiniz. Hazırlanan solüsyon en geç 2 saat içerisinde tüketilmelidir. Mide rahatsızlığı yaşayan kişilerde daha fazla miktarda sıvı ile tüketmek yardımcı olabilir. Efervesan tablet kullanımı ile ilgili emin olmadığınız şeyler varsa mutlaka eczacınız veya doktorunuza sorarak emin olunuz ^{(3, 4)}.

Efervesan Tablet Ne İçin Kullanılır?

Efervesan tabletler, sıvı ile temas ettiğinde çözünecek şekilde tasarlanmıştır. Özellikle kullanıldığı spesifik bir hastalık veya alan yoktur. Efervesan tabletler, hap formuna göre farklı avantajlara sahiptir ve kişiye kullanım konusunda kolaylık sağlar. Bu nedenle tercih edilen ilaç veya besin takviyesi formlarından biridir ⁽²⁾. 

Üretiminde kullanılabilen asitlerden biri olan potasyum sitrat, böbrek taşlarını düşürmeye de yardımcı özelliklere sahiptir. Bu nedenle böbrek taşı olan hastalarda bu formla üretilen ilaçlar tercih edilebilir ⁽¹⁾. Ancak bunun dışında grip, soğuk algınlığı, alerji, solunum yolu hastalıkları kaynaklı semptomlar ve daha birçok hastalık grubunda tercih edilebilir ⁽³⁾.

Özetle efervesan tabletler, sahip olduğu avantajlar ile ilaç sanayi ve diğer sektörlerde giderek popüler hale gelmektedir. Haplara göre daha eşit bir dağılım ve daha hızlı bir emilim özelliğine sahip bu form, tercih edilen bir sıvı içerisinde de çözdürülebildiği için sıklıkla daha iyi bir tada sahiptir. Bu sebeple besin takviyelerinde de yaygın olarak tercih edilir ⁽²⁾.

Efervesan tablet ile ilgili bu yazıyı bilgilendirici bulduysanız sağlığı iyileştirici özellikle sahip çinko minerali ve B2 vitamini hakkında “Çinko Eksikliği Nedir?”, “B2 Vitamini Nedir?” ya da soğuk algınlığına ne iyi gelir konulu yazıları da okuyabilirsiniz.

NOT: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.