Maltodekstrin Nedir? Maltodekstrin Ne İşe Yarar?

Maltodekstrin Nedir?

“Maltodekstrin nedir?” sorusu; çözünen, nötr bir tada sahip beyaz bir toz şeklindeki işlenmiş karbonhidrat türü şeklinde yanıtlanabilir. Maltodekstrin, gıdaların dokularını, tat ve raf ömürlerini iyileştirebilmesi nedeniyle pek çok paketli yiyeceğin içerisinde bir katkı maddesi olarak yer alır. 

Buğday, pirinç, mısır, patates gibi karbonhidrat kaynaklarından üretilen maltodekstrin, bitkisel kökenli ancak yoğun şekilde işlenmiş bir üründür. Nişastanın su, enzimler ve asitler yardımıyla hidrolize edilmesi sonucunda elde edilir. Bu da onu saflaştırılmış ve besin değerinden arındırılmış basit bir karbonhidrat kaynağı haline getirir. Pek çok gıdanın yapısında yer alan bu ürün, aynı zamanda enerji gereksinimini tamamlamaya yardımcı bir takviye olarak kişiler tarafından kullanılabilir. Sindirimi çok kolay bir karbonhidrat olduğundan hızla kana geçerek vücuda enerji sağlayabilir. Bu sayede yoğun antrenmanlar yapan sporcular, ağız yoluyla beslenmesi kısıtlanmış olan hasta bireyler ya da günlük enerji alımını artırması gereken kişiler tarafından tek başına bir karbonhidrat kaynağı şeklinde kullanılabilir.²

Maltodekstrin Ne İşe Yarar?

“Maltodekstrin nedir?” sorusunun yanıtını öğrendik. Peki, maltodekstrin ne işe yarar? Maltodekstrin gıdanın tadını, görünümünü ve dokusunu korumaya yardımcı olur. Bir gıda katkı maddesi olarak tanımlanır ve gıda sanayinde çok yaygın bir şekilde kullanılır. Aynı zamanda nem seviyesinin korunmasına yardımcı olan maltodekstrin, unlu mamullerde fazla nem çekilmesini veya nem kaybını önleyerek raf ömrünü önemli ölçüde uzatır. Bunun yanı sıra bir gıda takviyesi olarak kullanım alanları da oldukça geniştir. Maltodekstrin kullanımı gerektirebilecek bazı alanlar şu şekilde sıralanabilir:³

• Laktoz intoleransı olan bebeklerde laktoz yerine bebek beslenmesinde kullanılabilir. Böylece laktoz yerine bir karbonhidrat kaynağı alternatifi oluşturur.
• Ağız yoluyla beslenemeyen, enteral beslenme (tüple beslenme) veya parenteral beslenme (damar yoluyla beslenme) uygulanan hastalarda enerji ve karbonhidrat gereksiniminin karşılanmasına kullanılabilir.
• Şekerle aynı kaloriyi sağlayan, sindirim süreci oldukça basit olan maltodekstrin, hidrasyon ve enerji için sporcular ve yoğun enerji harcayan bireyler tarafından kullanılabilir.
• Yağ moleküllerini taklit eden bazı özellikleri sayesinde yüksek viskoziteli, yağ benzeri jellerin üretiminde kullanılabilir.

Maltodekstrin Nerede Kullanılır?

Maltodekstrinin sağlık amaçlı kullanım alanları oldukça fazladır. Bir karbonhidrat ve enerji kaynağı olarak farklı amaçlarla kullanılabilmesi mümkündür. Maltodekstrin faydaları için aşağıdaki şekillerde kullanılabilir:

• Hızlı sindirilebilen bir karbonhidrat türü olduğundan sporcular ve özellikle de atletler tarafından kullanılan içecekler ve atıştırmalıklar içerisinde yer alır. Aynı zamanda bu bireyler tarafından maltodekstrin bir takviye olarak tek başına da kullanılabilir.
• Kronik hipoglisemi, yani sürekli düşen kan şekeri sorunu olanlarda düzenli tedavinin bir parçası olarak ya da düşen kan şekerinin yükseltilmesi amacıyla kullanılabilir.
• Karbonhidrat kaynaklarını doğal yolla tüketemeyen kişilerde beslenme desteği olarak değerlendirilebilir.⁴

Gluteni tolere edemeyen çölyak hastaları tarafından da bazı durumlarda maltodekstrin bir karbonhidrat kaynağı olarak kullanılabilir. Ancak genel anlamda glutensiz olsa da buğday kullanılarak üretilebilen maltodekstrinin eser miktarda gluten içerebilir.³

Maltodekstrin İçeren Besinler Nelerdir?

Maltodekstrin piyasada bulunan pek çok gıdanın içerisinde yer alır. En yaygın kullanıldığı alanlar, bir diğer deyişle maltodekstrin içeren besinler ise şu şekilde sıralanabilir:^1,3

• Hazır, paketli yoğurtlar,
• Hazır soslar,
• Paketli baharat karışımları,
• Paketli hububatlar,
• Yapay tatlandırıcılar,
• Çeşitli atıştırmalıklar ve şekerler,
• Alkollü ve alkolsüz içecekler,
• Sporcu beslenmesinde kullanılan antrenman takviyeleri,
• Laktozsuz bebek ve yetişkin beslenme ürünleri, enerji kaynağı olarak suyla karıştırılıp kullanılabilecek maltodekstrin içerikli tozlar.

Yukarıdakilerin haricinde de piyasada bulunan pek çok ürünün içeriğinde maltodekstrin bulunabilir. Ambalajlı ürünlerin etiketleri incelendiğinde maltodekstrin içerip içermediği kolaylıkla görülebilir.

Maltodekstrinin Zararları Var mıdır?

Maltodekstrin gerekli durumlarda kullanılabilen, güvenli bir karbonhidrattır. Ancak bir takviye olarak düzenli bir şekilde kullanılacaksa bir hekime ya da beslenme uzmanına danışılmalı, kullanım süresi planlanmalıdır. 

Maltodekstrin besin değeri olmayan, diğer bir deyişle vücuda yalnızca enerji kaynağı oluşturan işlenmiş bir karbonhidrat ürünüdür. Tahıllar gibi diğer karbonhidrat kaynaklarında olduğu şekilde vücuda vitamin, mineral, lif gibi öğeler sağlamaz. Bu nedenle yalnızca belirli amaçlar dahilinde kullanılabilir. Maltodekstrin içeren ürünlerin çok fazla tüketilmesi veya maltodekstrinin doğrudan bir besin kaynağı olarak kullanılması şeker oranı yüksek, lif içeriği düşük bir diyetin oluşmasına neden olabilir. Bununla birlikte kilo artışı, kolesterol yüksekliği (hiperlipidemi) ve diyabet hastalarında kan şekeri yükselmesi (hiperglisemi) gibi sonuçları beraberinde getirebilir. Yüksek miktarda maltodekstrin alımını bağırsaklarda alerjik reaksiyonlara yol açabildiğinden olağan dışı gastrointestinal belirtiler konusunda dikkatli olunmasında fayda vardır. Öte yandan böbrek hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları, alerjiler ve intoleranslar gibi çeşitli durumlarda doğal karbonhidrat kaynağı besinlerin tüketilememesi halinde maltodekstrin dengeli beslenmenin sağlanabilmesi için iyi bir seçenek olabilir.^1,4

Özetle maltodekstrin; şeker, nişasta gibi diğer basit karbonhidratlar gibi maltodekstrin de gerekli durumlarda diyetin bir parçası olabilir. Ancak özellikle şeker hastaları ve kilosunu korumak isteyenler için ana karbonhidrat kaynağı olarak kullanımı sakıncalı olabilir. Herhangi bir sağlık sorununun varlığı halinde maltodekstrin kullanımı konusunda öncelikle hekime danışılmalıdır. Hekimin uygun gördüğü durumlarda özellikle de bazı hastalıkların tedavi sürecinde maltodekstrin kullanılabilir. Bunun haricinde maltodekstrin, tüketimini sınırlandırdığınız lif ve protein, vitamin, mineral gibi besin öğelerini farklı kaynaklardan alarak diyetinizi dengelediğiniz sürece özellikle de kan şekerinizi yükseltmeniz veya spor faaliyetlerinizi desteklemeniz için size yardımcı olabilir.⁴

Maltodekstrin nedir, ne işe yarar, yararları ve zararları neler olabilir konularında bilgi sahibi oldunuz. Yukarıda belirtilen kullanım alanları dahilinde veya sağlık amaçlı etkileri nedeniyle siz de maltodekstrinden yararlanabilirsiniz. Enerji açığının kapatılması, karbonhidrat gereksiniminin karşılanması gibi amaçlarla kullanım için öncelikle hekiminize danışmanızda fayda vardır. Beslenme ve sağlık ile ilgili diğer içeriklerimize de göz atarak konu özelinde daha detaylı bilgiler edinebilirsiniz.

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.