D Vitamini Nedir? D Vitaminin Faydaları

D Vitamini Nedir?

İlk olarak “D vitamini nedir?” sorusunun yanıtını verelim. Vücut tarafından sentezlenebilen D vitamini, kemik ve diş gelişiminde önemli roller üstlenen kalsiyumu ve fosforun emiliminde rol oynar. Yağda eriyen bir vitamin olması sayesinde karaciğer ve yağ dokularında depolanabilir. Enfeksiyonların kontrol edilmesinden iltihaplanmanın azaltılmasına ve bazı kanser türleriyle vücudun mücadelesine yardımcı olmaya kadar pek çok vücut fonksiyonunda kilit role sahiptir. Çok az gıda doğal olarak D vitamini içerir. Vücudun D vitamini ihtiyacının karşılanması için takviyeler kullanılabilir. Kalsiferol adıyla da bilinen vitamin, D2 (ergokalsiferol) ve D3 (kolekalsiferol) olmak üzere iki forma sahiptir. Her iki D vitamini çeşide güneşin ultraviyole-B (UVB) ışınlarının varlığında üretilir. Ergokalsiferol bitkiler, kolekalsiferol ise insan ve hayvanlar tarafından sentezlenir. İnsanlarda D vitamini sentezi güneş ışığı aracılığı ile deride gerçekleşir.⁽³⁾

D vitaminin yanı sıra “B2 vitamini nedir?” diye de merak ediyorsanız ilgili içeriği inceleyebilirsiniz.

D Vitamini Faydaları Nelerdir?

D vitamini nedir öğrendik, gelin “D vitamini faydaları nelerdir?” sorusuna da yanıt verelim. D vitaminin vücuttaki birincil işlevi, kemik ve diş gelişimine destek olmaktır. Buna ek olarak bağışıklığın güçlenmesi, kas fonksiyonları ve beyin hücresi aktivitesinin düzenlenmesi gibi pek çok vücut fonksiyonunda önemli rol oynar. D vitamini faydaları arasında şunlar yer alır:

• Beyin sapı, omurilik, beyin ve beyincikten oluşan merkezi sinir sistemi bozukluğu olarak tanımlanan Multipl skleroz hastalığına yakalanma riskini azaltabilir. Buna ek olarak kalp hastalıklarına yakalanma riski üzerinde de olumlu etkilere sahip olabilir.
• Bağışıklık sistemini destekleyerek enfeksiyonlara ve ayrıca romatoid artrit, tip 1 diyabet, inflamatuar bağırsak hastalığı gibi otoimmün hastalıklara yakalanma riskini azaltabilir.
• Ruh halini düzenleme ve depresyon riskini azaltmada önemli rol oynayabilir.
• Kilo kaybını destekleyebilir.
• Belirli kanser çeşitlerine yakalanma riskini azaltabilir.
• Kemik mineral içeriği kaybı, kemik ağrısı, kas zayıflığı, yumuşak kemikler (osteomalazi) ve osteoporoz gibi kemik hastalıklarının önlenmesine yardımcı olabilir. ⁽²⁾⁽⁴⁾

D vitamininin genel sağlığa faydalarını öğrendiniz. Ayrıca B3 vitamini faydaları ve D3 vitamini faydaları hakkında da bilgi alabilirsiniz.

D Vitamininin Eksikliğinin Nedenleri Nelerdir?

D vitamini eksikliği yaygın olarak görülen bir durumdur. Peki, D vitamini eksikliği neden olur? Besinlerle yeterince D vitamini alınmaması, D vitamini emiliminde bozukluklar olması ve güneş ışığından yeterince faydalanamama D vitamini yetersizliğine neden olabilir. D vitamini içeren süt ve süt ürünlerinde bulunan laktozun emiliminde bozukluktan kaynaklı laktoz intoleransı olan kişilerde d vitamini eksikliği yaşanabilir. Ayrıca yumurta, balık gibi hayvansal ürünleri tüketmeyen vegan ve vejetaryen diyeti benimseyenler de D vitamini yetersizliği için güçlü adaylardır. Bunlara ek olarak D vitamini eksikliği riski yüksek olan diğer kişiler şunlardır:

• Ülseratif kolit, Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalığına sahip olanlar
• Obez kişiler,
• Tipik olarak ince bağırsağın D vitamininin emildiği üst kısmını çıkaran gastrik bypass ameliyatı geçirenler,
• Koyu tenli kişiler.⁽²⁾⁽³⁾

D Vitaminini Hangi Yollarla Alabiliriz?

D vitamini faydaları içerisinde yer alan durumlardan yararlanmak için bu vitamini nasıl alabileceğimizi de öğrenmemiz gerekir. Vücut D vitamini ihtiyacını iki şekilde karşılayabilir. Birinci yol güneşin ultraviyole ışınları aracılığı ile vücudun ciltten kendi sentezlemesidir. İkincisi ise D vitamini içeren besinlerden zengin bir beslenme programının takip edilmesidir. Peki, D vitamini nelerde var? Çok az gıda doğal olarak D vitamini içerir. Yetişkin bir birey özellikle güneş ışığının yetersiz kaldığı kış ve sonbahar aylarında D vitamini ile zenginleştirilen besinlere yönelebilir. Bazı mantar çeşitleri D vitamini içeriğine sahiptir. Özellikle ticari amaçlı üretilen mantarlar, kasıtlı olarak yüksek miktarda ultraviyole ışığa maruz kaldıkları için daha yüksek miktarlarda D vitamini içerir. D vitamini açısından zengin besinler şunlardır:

• Morina karaciğeri yağı,
• Somon, sardalye, kılıçbalığı, ton balığı gibi yağlı balıklar,
• Sığır karaciğeri,
• Yumurta sarısı,
• Süt, kefir, yoğurt, peynir.⁽³⁾

D Vitamini Günlük İhtiyacı Ne Kadardır?

Normal kemik ve diş gelişimi için günlük olarak vücudun ihtiyaç duyduğu D vitamini miktarı sağlanmalıdır. Peki, D vitamini ne kadar alınmalı? Yaşa göre günlük D vitamini ihtiyacı şöyledir:

• 0-12 ay bebekler : 400 IU (10 mcg)
• Çocuklar ve gençler : 600 IU (15 mcg)
• 18-70 yaş arası yetişkinler : 600 IU (15 mcg)
• 70 yaş üstü yetişkinler : 800 IU (20 mcg)
• Hamile veya emziren kadınlar : 600 IU (15 mcg)

D vitamininin günlük güvenli alım miktarı 4000 IU(100 mcg)’dir. Bu miktarın üzerinde alım toksin etkiye sebep olabilir. D vitamini toksisite belirtileri şunlardır:

• Anoreksiya
• Kilo kaybı
• Düzensiz kalp atışı
• Artan kan kalsiyum seviyeleri nedeniyle kan damarlarının ve dokuların sertleşerek kalp ve böbreklerde hasar riski.(4)

Gebelikte ve Menopoz Dönemlerinde D Vitaminin Önemi Nedir?

Gebelik, bir kadının yaşam döngüsündeki en heyecanlı ve aynı zamanda en kritik dönemlerden biridir. Sağlığına dikkat etmesi hem kendi hem de emzirme döneminde de gelişmeye devam eden bebeği açısından oldukça önemlidir. D vitamini gerek anne adayının bağışıklığının düzenlenmesi gerekse fetusun kemik ve diş gelişiminin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi açısından önemli rol oynar. Hamilelik döneminde yetersiz D vitamini alımı annenin kemiklerinin zayıflamasına ve ilerleyen dönemde yumuşayarak çabuk kırılmasına neden olabilir. Ayrıca bebeğin kemik ve diş gelişiminin yavaşlamasına, kemiklerinde şekil bozukluklarına, doğum sonrası enfeksiyonlara yakalanma riskinde artışa yol açabilir. ⁽⁵⁾

Menopoz dönemindeki kadınlar için D vitamini ekstra önem taşı. Bu dönemde hormonların farklılaşmasına bağlı olarak kemikler güçsüzleşir ve daha çabuk kırılma eğiliminde olur. D vitamini kemik yapısını güçlendiren kalsiyumun emilimini artırarak osteoporoz riskinin azalmasına yardım eder. D vitamininin yaşla ilgili birçok yaygın hastalık ve durumu önlemedeki rolünü destekleyen araştırmalar vardır. Osteoporoz (düşük kemik kütlesi), diyabet, kanser ve kilo alımı bunlar arasındadır. Diyetinizde yeterli düzeyde D vitamini sağlamak veya takviyeler almak, kemik sağlığının korunmasına yardımcı olabilir.⁽⁶⁾

Kullanıcılar Şunları da Sordu:

D Vitamini Eksikliğine Ne İyi Gelir?

D vitamini eksikliği için beslenme programınıza D vitamininden zengin somon, ton balığı, uskumru ve sardalya gibi yağlı balıklar ile mantar, yumurta sarısı, kırmızı et gibi besinler ekleyebilirsiniz. Aynı zamanda doktorunuza danışarak D vitamini takviyeleri ekleyebilirsiniz. Güneş ışığından faydalanarak deriden D vitamini sentezlenmesine yardımcı olabilirsiniz. Ancak güneş koruyucu olmadan çok uzun süre güneşte kalmamaya dikkat edin. Aşırı güneşe maruz kalma sizi cilt kanseri için yüksek risk altına sokar.⁽⁷⁾

D Vitamini Ne Zaman Alınmalı?

D vitamini yağda eriyen bir vitamin olduğu için D vitamini içeren besinleri yağ içeren besinlerle birlikte kullanmak ve D vitamini takviyelerini öğünlerle birlikte almak vitaminin emilimini artırabilir. Ancak takviyenin gece mi yoksa sabah mı almanın daha etkili olabileceğine dair sınırlı araştırma yapılmıştır. Önemli olan D vitaminini günlük yaşamınıza dâhil etmek ve maksimum verim alabilmek için tutarlı bir şekilde kullanmaktır. Uykunuzu etkilemediği sürece, kahvaltının yanında veya yatmadan önce bir almayı deneyebilirsiniz.⁽⁸⁾

D vitamini hakkındaki tüm detayları bir araya topladık. Bunun üzerine C vitamini ne işe yarar diye de merak ediyorsanız ilgili içeriğimize gidebilirsiniz. 

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.