Afrika Sardunyası (Pelargonium Sidoides) Nedir? Faydaları Nelerdir?

Afrika Sardunyası Nedir?

Bitkiler hem tamamlayıcı tıpta çeşitli şikâyetleri hafifletmek için hem de ilaçların hammaddesi olarak yaygın olarak kullanılır. Afrika sardunyası, özellikle Güney Afrika’da yaygın olarak yetişen ve yetiştiriciliği yapılan bir bitki çeşididir. Afrika sardunyasının özellikle kırmızı, etli köklerini Güney Afrika bölgesinde yaşayan insanlar pek çok sağlık sorununda destekleyici olarak kullanır. Pelargonium Sidoides bitkisinin yaprakları uzun saplı ve kadifemsi dokudadır. Onu diğer sardunya çeşitlerinden ayıran en önemli özelliklerinden bir tanesi yapraklarının renginin koyu kırmızı, bordo veya siyah renkte olmasıdır ⁽³⁾. Bu nedenle Güney Afrika sardunyası halk arasında siyah sardunya olarak da adlandırılır.

Afrika Sardunyası (Pelargonium Sidoides) Faydaları Nelerdir?

Afrika sardunyası, uzun yıllardan bu yana başta Güney Afrika’nın yerel halkı olmak üzere insanlar tarafından çeşitli sağlık sorunlarına karşı yaygın olarak kullanılan bitkilerden bir tanesidir. Yapılan pek çok klinik çalışmada siyah sardunyanın solunum sistemini desteklemeye yardımcı olduğu görülmüştür. Peki Afrika sardunyası neye iyi gelir? Detayları yazının devamında bulabilirsiniz.

Antibakteriyel Etkisi

Afrika sardunyası faydaları denildiğinde ilk akla gelen özelliklerden bir tanesi; bitkinin antibakteriyel etkisidir. Güney Afrika sardunyasının çeşitli bakteriler üzerindeki etkisini araştıran pek çok bilimsel çalışma vardır. Bu çalışmalar; bitkinin mide ve bağırsak problemlerine neden olabilen bakteriler başta olmak üzere pek çok bakteri üzerinde antibakteriyel özellik sergilediğini ileri sürer ^{(4, 5)}.

Antioksidan Özellikler Taşır

Vücutta çeşitli tepkimeler sonucunda oksijen taşıyan kararsız moleküller açığa çıkar. Bu kararsız moleküller serbest radikaller olarak adlandırılır. Bunlar kararlı hale gelebilmek için vücuttaki diğer moleküllerle kolaylıkla etkileşime girebilirler. Antioksidanlar serbest radikalleri kararlı hale getirmeye ve onların diğer moleküllerle etkileşime girmesini engellemeye yardımcı olur. Vücutta bulunan serbest radikaller antioksidanlardan fazla olduğu zaman pek çok sağlık sorununa neden olabilen oksidatif stres olarak bilinen durum meydana gelir. Bu nedenle antioksidanlar, sağlıklı bir yaşam için oldukça önemlidir ⁽⁶⁾. Afrika sardunyası, polifenoller bakımından oldukça zengin bir bitkidir. İçerisinde bulunan polifenoller sayesinde antioksidan özellikler gösterir ^{(7, 8)}. Bazı klinik çalışmalara göre içerisinde bulunan flavonoid gibi polifenoller sayesinde Pelargonium Sidoides, vücutta bulunan serbest radikalleri nötralize etmeye yardımcı olabilir ⁽⁷⁾.

Bağışıklık Sistemini Destekler

Günümüzde kara mürver, ekinezya, Afrika sardunyası gibi pek çok bitkinin bağışıklık sistemi üzerinde olumlu etkileri olabileceği düşünülür. Bazı klinik çalışmalara göre Afrika sardunyası içerisinde bulunan kumarinler, fenolik asit gibi flavonoidler, fitosterol bileşikleri, vitamin ve mineraller sayesinde bağışıklık sisteminin işleyişine katkıda bulunur ^{(4, 9)}. Pek çok çalışmada bitkinin antibakteriyel, antiviral ve antimikrobiyal özellikleri olduğu görülür. Bu çalışmalara göre Pelargonium bitkisi enfeksiyonlara bağlı ortaya çıkan semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir ⁽¹⁰⁾. Peki bağışıklık sistemine olan katkıları ile bilinen kara mürver nedir? Kara mürver Sambucus ailesine ait olan içerisinde birbirinden değerli vitamin ve mineralleri barındıran, güçlü antioksidan özelliği ile bilinen bir meyve çeşididir. İçerisindeki önemli vitamin ve mineraller sayesinde bağışıklık sistemini destekler ⁽¹¹⁾. Ekinezya da güçlü antioksidan özelliği olan ve bağışıklık sistemine olan faydaları ile bilinen papatyagiller ailesine ait çiçekli bir bitki çeşididir ⁽¹²⁾.

Solunum Sistemine Faydaları

Afrika sardunyası faydaları hakkında yapılan araştırmaların pek çoğuna bakıldığında da bitkinin solunum sistemine olan olumlu etkilerinin ön plana çıktığı görülür. Güney Afrika halkının Pelargonium Sidoides bitkisini uzun yıllardan bu yana çeşitli sağlık sorunlarına bağlı semptomları hafifletmek amacıyla kullandığı bilinir. Bu sağlık sorunlarının başında solunum sistemi rahatsızlıkları gelir ⁽¹²⁾. Bazı araştırmalara göre Afrika sardunyası antibakteriyel ve antiviral etkisi sayesinde virüs veya bakterilerin neden olduğu üst solunum yolu rahatsızlıklarına bağlı görülen semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir ^{(13, 14)}.

Sindirim Sistemini Destekler

Afrika bölgesinde yaşayan insanlar Afrika sardunyasını karın ağrısı, mide bulantısı gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarında da kullanırlar. Bazı araştırmalar siyah sardunyanın içerisinde bulunan tanen ve proantosiyanidinler gibi bir çeşit polifenol olan bileşiklerin sindirim sistemi sorunlarına bağlı semptomların hafiflemesine yardımcı olabileceğini göstermektedir ⁽¹⁵⁾.

Afrika Sardunyası Nasıl Kullanılır?

Güney Afrika yerel halkının çeşitli sağlık sorunlarına bağlı şikâyetleri hafifletmek için bitkinin köklerini kaynatıp içtiği bilinir. Günümüzde Pelargonium Sidoides köklerinin özütünü içeren gıda takviyeleri bulmak mümkün ⁽¹⁶⁾. Afrika sardunyasının nasıl kullanılması gerektiğine yönelik yeterli çalışma yok. Bunun yanı sıra Afrika sardunyası içeren takviyelerin kullanımı; kişinin yaşı, kullandığı ilaçlar, kişinin başka bir sağlık sorunu olup olmadığı gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Hamilelik ve emzirme dönemlerinde veya hastalık ve ilaç kullanma durumunda Afrika sardunyası kullanmadan önce mutlaka alanında uzman bir doktora danışılması gerekir. Bunlara ek olarak kan sulandırıcı özelliği olan ilaçları kullanan kişilerin kullanımına yönelik yeterli veri yoktur. Bu nedenle bu kişilerin kullanması önerilmez. Ayrıca kan sulandırıcı özelliğinden dolayı ameliyatlardan en az iki hafta önce kullanımın bırakılması önemlidir ⁽¹⁷⁾.

Afrika Sardunyası Yan Etkileri Var mıdır?

Afrika sardunyası yan etkileri hakkında yeterli araştırma yoktur. Ancak uzun süreli kullanımda çeşitli yan etkiler görülebilir. Afrika sardunyasının başlıca yan etkileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• İçindeki bileşenlere karşı alerjik reaksiyon gelişebilir.
• Mide bulantısı, kusma, ishal gibi sindirim sistemi sorunlarına neden olabilir.
• Nadiren diş eti kanaması, burun kanaması gibi şikâyetler görülmesine neden olabilir.
• Bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanan kişilerde olumsuz etkiler görülmesine neden olabilir. Bu nedenle bu kişilerin Afrika sardunyası takviyesi kullanmadan önce doktorlarına danışmaları önerilir.

Afrika sardunyasının yanı sıra kara mürver ya da ekinezya ne işe yarar diye merak ediyorsanız içeriklerimizi okuyabilirsiniz.

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır