Boğaz Ağrısı Neden Olur? Boğaz Ağrısı Nasıl Geçer?

Boğaz Ağrısı Neden Olur?

Boğaz ağrısına genellikle soğuk algınlığı, grip, kızamık ve suçiçeği gibi virüs kaynaklı enfeksiyonlar neden olur. Virüs kaynaklı enfeksiyonların belirtisi olan boğaz ağrısı herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymaksızın kendi kendine geçebilir.² Boğaz ağrısı nedenleri arasında aşağıdakiler de yer alır:

Soğuk Algınlığı, Grip ve Diğer Viral Enfeksiyonlar

Boğaz ağrısına genellikle nezle, grip, covid-19, tükürük yoluyla bulaşan mononükleoz, kızamık, suçiçeği, kabakulak gibi virüs kaynaklı enfeksiyonlar neden olur. Boyundaki tükürük bezlerinin şişmesi ile karakterize kabakulak hastalığında kulak ve boğaz ağrısı birlikte seyreder.²

Bakteriyel Enfeksiyonlar

Bakteri kaynaklı ve özellikle A grubu streptococcus bakterinin neden olduğu bademcik enfeksiyonları, geniz akıntısı oluşturarak tek taraflı boğaz ağrısı meydana getirebilir. Çocuklarda boğaz ağrısı vakalarının neredeyse %20-30’u streptococcus bakterisinden kaynaklanır. Buna ek olarak bel soğukluğu ve klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar da boğaz ağrısına yol açabilir.²

Alerjiler

Bağışıklık sistemi; polen, çimen ve evcil hayvan tüyü gibi yabancı maddelere aşırı tepki verebilir ve salgıladığı özel kimyasallar burun tıkanıklığı, gözlerde sulanma, hapşırma ve boğaz tahrişi gibi semptomlara neden olabilir. Yabancı maddelerin vücuttan uzaklaştırılması için burun mukozasından aşırı mukus salgılanır ve mukus boğazın arka kısmına damlayabilir. Geniz akıntısı denilen bu durum boğazı tahriş ederek boğaz ağrısına yol açabilir.²

Kuru Hava

Kuru hava, ağız içindeki ve boğazdaki nemi emerek ağızda ve boğazda kuruluk ile kaşıntı hissine neden olabilir. Isıtıcının çalıştığı kış aylarında boğazdaki nemin azalması boğazı tahriş ederek boğaz ağrısına yol açabilir.²

Duman, Kimyasallar ve Diğer Tahriş Edici Maddeler

Tütün dumanı, kirli hava, temizlik ürünlerindeki kimyasallar, oda spreyleri ve parfümdeki bileşenler gibi çevredeki pek çok kimyasal boğaz mukozasını tahriş ederek boğaz ağrısı ve öksürük gibi semptomlara neden olabilir.²

Yaralanma

Boğaza yiyecek sıkışması, ses tellerinin aşırı kullanılması gibi bazı durumlara boğaz kaslarını zorlar ve boğazda ağrıya neden olabilir. Uzun süre bağırdığınızda, yüksek sesle konuştuğunuzda ya da uzun süre şarkı söylediğinizde boğaz ağrısı yaşama olasılığı artabilir.²

Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD)

Besinler mideye alındıktan sonra yemek borusu ile mide arasında yer alan kapakçık kapanır ve midedeki asitli ortam ile yemek borusu arasında bariyer oluşur. Bazı durumlarda mide ile yemek borusunu ayıran kapakçık da yaşanan problem nedeniyle mide asidi yemek borusuna kaçabilir. Asit, yemek borusunu ve boğaz mukozasını tahriş ederek sabahları boğaz ağrısı ve mide ekşimesi gibi semptomlara neden olabilir.²

Tümör

Boğaz, ses telleri ya da dildeki bir tümör nadir görülse de boğaz ağrısına neden olabilir. Tümör nedeniyle gelişen boğaz ağrısı uzun sürer.²

Boğaz Ağrısı Belirtileri Nelerdir?

Boğaz ağrısı belirtileri ağrının nedenine göre farklılık gösterir. Buna göre boğazda ağrı belirtileri aşağıdakileri kapsayabilir:

• Boğazda cızırtılı bir his,
• Yutma ve konuşma güçlüğü,
• Boyun veya çene bölgesinde yer alan lenf düğümlerinde şişme veya ağrı,
• Bademciklerde şişme ve kızarıklık,
• Ses kısılması ya da boğuk ses,
• Ateş,
• Burun akıntısı,
• Hapşırma,
• Öksürme.^3,4

Boğaz ağrısı her yaş grubunda görülse de özellikle 5-15 yaş arası çocuklar arasında daha yaygındır. Çocuklarda yukarıdaki belirtilere ek olarak aşağıdaki belirtiler gözlenebilir;

• İştah azalması,
• Sinirlilik,
• Bademciklerde iltihaplanma,
• Ağız içinde küçük kırmızı lekeler,
• Baş ağrısı,
• Mide bulantısı ve kusma,
• Karın ağrısı.^3,4

Boğaz Ağrısı Nasıl Geçer?

Boğaz ağrısı, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ve altında ciddi bir sağlık sorunun olabileceği önemli bir durumdur. Peki, şiddetli boğaz ağrısı nasıl geçer? Boğaz ağrısının tedavisi ağrıya neden olan faktöre bağlıdır. “Boğaz ağrısına ne iyi gelir?” sorusunun cevabı için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz:

Soğuk Algınlığı Tedavisi Uygulanabilir

Soğuk algınlığı nedeniyle boğazda ağrı söz konusu ise doktorunuz semptomların hafifletebilmek için reçetesiz ilaçlar önerebilir. Beslenmenize dikkat etmeniz ve diyetinize soğuk algınlığına iyi gelen yemekler boğaz ağrısının hafiflemesine yardımcı olabilir. Soğuk algınlığı tedavisi hakkında daha detaylı bilgiler için “Soğuk algınlığı nasıl geçer?” yazımızı okuyabilirsiniz. Bakteri kaynaklı bir enfeksiyon söz konusu ise doktorunuz antibiyotik ilaçlar kullanmanızı önerebilir.

Alerji Önleyici İlaçlar Önerilebilir

Boğaz ağrısının kaynağı alerjiden kaynaklanan geniz akıntısı ise doktorunuz alerjen maddenin etkisini ortadan kaldıran antihistaminik ilaçlar kullanmanızı önerebilir.

Reflü Önleyici İlaçlar Verilebilir

Boğaz ağrısının nedeni reflü ise doktorunuz mide yanması ve boğaz ağrısına neden olan mide asidini azaltıcı antiasit ilaçlar önerebilir. Ayrıca yatmadan önce yemek yemekten kaçınmak gibi diyet önerilerinde bulunabilir.

Boğaz Ağrısının Hafifleten İlaçlar Kullanılabilir

Genellikle soğuk algınlığına bağlı boğaz ağrısı kendiliğinden birkaç günde geçer ancak boğaz ağrısını hafifletmek için doktorunuz uyuşturucu bir antiseptik ya da mentol, okaliptüs gibi boğazı nemlendiren ve soğutan boğaz spreyleri önerebilir. Ayrıca boğaz pastilleri, öksürük şurubu ve sıcak bitki çayları içmenizi önerebilir.²

Ev Tedavileri Uygulanabilir

Boğaz ağrısını hafifletmek ve tahriş olan boğaz mukozasını yumuşatmak için bol su tüketilmesi önerilir. Ilık tuzlu su ile gargara yapmak ve sıcak bitki çayları tüketmek boğaz ağrısını hafifletebilir.²

Boğaz Ağrısı Ne Kadar Sürede Geçer?

Boğaz ağrısı kaç günde geçer sorusunun cevabı ağrıya neden olan faktöre göre değişir. Yalnızca birkaç gün süren akut boğaz ağrıları olabildiği gibi altta yatan neden çözülene kadar geçmeyen boğaz ağrısı da yaşanabilir. Virüs kaynaklı boğaz ağrısı genellikle 3-10 gün içinde kendiliğinden geçer. Ancak bakteri ya da alerjiden kaynaklanan boğaz ağrılarının geçme süresi daha uzun olabilir. Buna ek olarak boğaz ağrısı tedavisi için kullanılan ilaçlar ve ev tedavileri de kaşınma ve yutma güçlüğü gibi semptomların hafiflemesini sağlayabilir, boğaz ağrısının daha kısa sürede geçmesine yardımcı olabilir.⁵

Tükürük ile bulaşan virüs kaynaklı bir hastalık olan mononükleoz hastalığında boğaz ağrısının geçme süresi bir ayı bulabilir. Bakteriyel enfeksiyonların neden olduğu boğaz ağrısının tedavisi için antibiyotikler kullanılır. Antibiyotikler boğaz ağrısını bir iki günde geçirebilir. Ancak boğaz ağrısı geçse bile doktorun önerdiği süre boyunca antibiyotiklerin kullanımına devam etmek gerekir.⁵

Cerrahi bir işlem sırasında entübasyon yapıldıysa kişide boğaz ağrısı gelişebilir. Entübasyon, ağızdan boğaz yoluyla takılan bir tüptür. Hastanın nefes almadığı durumlarda ventilatörle nefes almasını sağlar. Ameliyat sonrası yaşanan boğaz ağrısı genellikle birkaç gün içinde geçer. Ancak cerrahi işlemi takip eden bir hafta içinde boğaz ağrısı geçmez ise mutlaka doktora bildirmelisiniz.⁵

Boğaz Ağrısını Olmamak İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Boğaz ağrısını önlemek her zaman mümkün olmayabilir. Ancak boğaz ağrısı yaşamamak için aşağıdaki önlemleri almak iyi bir fikir olabilir:

• Boğaz ağrısına neden olan en önemli faktör virüs ve bakterilerdir. Virüs ve bakterileri vücudunuzdan uzak tutmak için kişisel hijyene dikkat etmeniz önemlidir. Ellerinizi yemekten önce; tuvalete girdikten, kirli yüzeylere dokunduktan ve hapşırdıktan ya da öksürdükten sonra yıkamaya dikkat edebilirsiniz.
• Solunum yolu enfeksiyonu, boğaz ağrısı ve soğuk algınlığı olan kişilerle yakın temastan kaçınmalısınız.
• Sigara içiyorsanız bırakın ve tütün ya da kimyasal dumanından uzak durmalısınız.²

Boğaz Ağrısı En Çok Kimlerde Görülür?

Hemen herkes hayatında en az bir kez boğaz ağrısı ile karşı karşıya kalır. Ancak bazı kişiler boğaz ağrısı yaşama olasılığı daha yüksektir. Boğaz ağrısına yakalanma riski yüksek kiler şöyledir:

• Çocukların bağışıklık sistemi henüz tam olarak gelişmediği için boğaz ağrısına neden olan patojen mikroorganizmalara karşı daha savunmasızdır.
• Alerjik bünyeye sahip olan kişilerde boğaz ağrısı riski daha yüksektir.
• Sigara içen ve sigara dumanına maruz kalan kişiler ile hava kirliliğinin yüksek olduğu bölgelerde yaşayanlarda boğaz ağrısı daha sık yaşanır.
• Kişisel hijyene dikkat etmeyen kişilerin enfeksiyonlara yakalanma ve boğaz ağrısı yaşama riski daha yüksektir.
• Okul, kreş gibi enfeksiyonlara yakalanma riskinin yüksek olduğu yerlerde boğaz ağrısına yakalanma riski artabilir.
• Yüksek sesle konuşan, bağıran ya da uzun süre şarkı söyleyen kişilerin ses telleri gerilebilir ve boğaz ağrısı yaşama riski artabilir.²

Geçmeyen Boğaz Ağrısı Durumunda Hangi Bölüme Gidilmelidir?

Boğaz ağrısı birkaç gün içinde geçebilir. Ancak boğaz ağrısı 10 günden fazla sürerse ve yutkunma sırasında şiddetli ağrı, nefes almada zorluk ve cilt döküntüleri yaşanıyorsa hemen acil tıbbi müdahale gerekebilir. Sürekli boğaz ağrısı durumunda kulak burun boğaz doktoruna gidilebilir.⁶

Boğaz Ağrısının Bitkisel Tedavisi Var mıdır?

Boğaz mukozasındaki tahrişten kaynaklanan boğaz ağrısı oldukça rahatsız edici olabilir. Tahriş boğazda şişmeye, yutkunma bozukluğuna ve şiddetli ağrıya yol açabilir. Boğaz ağrısı doğal çözüm için eski çağlardan beri bitkisel ürünler kullanılır. Bitkisel ürünlerin içerisindeki bazı bileşenler boğaz mukozasını kaplayarak tahrişi önleyebilir ve boğaz ağrısının hafiflemesine yardımcı olabilir. Aynı zamanda içerdikleri bazı bileşenlerin iltihap önleyici özelliği bulunur.⁷ “Boğaz ağrısı için ne iyi gelir?” sorusuna cevap olabilecek bitkisel çözümler aşağıdakileri kapsayabilir:

• Hatmi bitkisi,
• Adaçayı-ekinezya,
• Elma sirkesi,
• Bal,
• Meyan kökü,
• Limon suyu,
• Zencefil,
• Hindistan cevizi yağı,
• Zerdeçal.⁷

Yutkunurken Boğaz Ağrısı Neden Olur?

Yutkunurken boğaz ağrısı yaşamanın ana nedeni boğaz mukozasında meydana gelen tahrişten kaynaklanır. Boğaz mukozası bakteri ya da virüs kaynaklı enfeksiyonlar, sigara içme, alerjik reaksiyonlar, zorlanma, tümör ya da reflü gibi nedenlerden dolayı tahriş olabilir. Tahriş olan bölge de kuruluk ile kaşıntı ve yanma hissi meydana gelebilir. Tahriş olan boğaz mukozasında iltihaplanma gözlenebilir ve iltihap boğazın şişmesine neden olabilir. Ayrıca boğazdaki bu tahriş boğaz ağrısına yol açabilir. Boğaz ağrısı yutkunamama sorunu yaratabilir. Yutkunurken boğazda kaşıntı hissi ve yutma güçlüğü hafif olabileceği gibi nefes almada zorluk, balgam ya da tükürükte kan gibi ciddi semptomlarla birlikte de seyredebilir. Böyle bir durumda vakit kaybetmeden tıbbi yardım almak için en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız önemlidir.⁸

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.